Memphis là thủ đô của Ai Cập từ khi thành lập cho đến khoảng năm 2200 trước công nguyên. Phế tích của Memphis cách Cairo 19km về phía Nam, bên bờ Tây của sông Nile. Thành phố này được thành lập khoảng năm 3100 trước công nguyên bởi ông vua huyền thoại Menes, người thống nhất hai vương quốc của Ai Cập và khai sinh Ai Cập. Với khoảng 30.000 dân, đây là khu định cư lớn nhất thế giới từ khi thành lập đến năm 2250 trước công nguyên và từ 1557 đến 1400 trước công nguyên.
Các địa điểm cổ đại tại vùng Memphis gồm các địa điểm tại Giza, cùng với các địa điểm tại Saqqara, Dashur, Abu Rawash, và Abusir, được công nhận chung là một địa điểm Di sản thế giới năm 1979.
- Trong số 7 kỳ quan thế giới cổ đại, chỉ có các Kim tự tháp Giza là còn tồn tại. Mặc dù đã bị mất đi rất nhiều lớp vỏ bọc bằng đá vôi trắng, cùng các đền thờ bao quanh đã bị đổ nát, nhưng chính kích thước của những công trình hùng vĩ này vẫn khiến du khách phải sửng sốt. Công trình vươn lên như một trong số những thành tựu đáng ngạc nhiên nhất trong lịch sử, nhưng thậm chí ngay cả hiện nay các phương pháp được những thợ xây cổ đại áp dụng vẫn còn là vấn đề gây nhiều tranh cãi.
Vùng cao nguyên Giza được chọn do có tầm nhìn bao quát hướng về thung lũng sông Nile và nằm ở bờ Tây - phía Tây thường đi đôi với mặt trời lặn và cái chết. Ngoài ra, dãy đá vôi trắng tạo ra một nền móng vững chắc chịu đựng trọng lượng đồ sộ của công trình và cũng là nguồn nguyên liệu thừa thãi trong việc xây dựng các phần lõi rắn chắc.
Thực tế có hơn 80 Kim tự tháp ở Ai Cập được xây dựng trong khoảng thời gian hơn 100 năm, nhưng các Kim tự tháp ở Giza là lớn nhất và được bảo quản tốt nhất nhờ vào tính chắc chắn của công trình. Kim tự tháp Giza do ba vị vua thuộc vương triều thứ tư xây dựng: Khufu (còn gọi là Cheops), Khafre (Chephren) và Menkaure (Mycerinus). Kim tự tháp Khufu (khoảng 2551- 228 trước Công nguyên) lớn nhất và còn được gọi là Kim tự tháp lớn. Với hơn 4.000 năm tuổi, đây là công trình được xây dựng cao nhất trên thế giới.
Kim tự tháp Khufu mang nét độc đáo về tính phức tạp trong việc sắp xếp bên trong. Có ba phòng trong: phòng thấp nhất được tạo thành từ lớp đá bên dưới kim tự tháp trong khi hai phòng phía trên được xây dựng bên trong kim tự tháp. Phòng của nhà vua hoàn toàn nằm thẳng hàng với đá granite, bên trong có cả quan tài đá cùng loại. Phía trên phòng của nhà vua là năm phòng giải trí, bên trên lợp mái với các dầm granite rất to, thiết kế để làm chệch trọng lượng của kim tự tháp ra khỏi trần nhà của phòng chôn cất, trong Hành lang lớn dẫn đến phòng của nhà vua, đầu cuối cùng được đỡ bằng dầm chìa. Những thân cột hẹp khoảng 20cm2 dẫn từ hai phòng phía trên và sấp thẳng hàng dưới về chòm sao Orion, và các ngôi sao ở đường chân trời, giúp cho linh hồn của nhà vua băng hà đi đến các vì sao này. Giới kiến trúc sư cũng nghĩ ra khung lưới sắt công phu và cơ chê nút chặn để bịt kín các hành lang vào, nhưng sau này các tên trộm đã đào đường hầm quanh hệ thống.
Các phòng bên trong kim tự tháp Khafre và Menkaure nằm phía dưới mặt đất, được đào từ lớp đá nền. Kim tự tháp Khafre chỉ có hai phòng đơn giản với trần nhà đóng kín, trong khi kim tự tháp Menkaure có một dãy các phòng và lối đi tuy nhỏ nhưng phức tạp hơn, một trong số này có trang trí...
- Tại Saqqara và Dashur có các Kim tự tháp nổi bật là: Kim tự tháp đỏ, Kim tự tháp gãy và Kim tự tháp bậc thang.
+ Kim tự tháp đỏ (tại Dashur), được xây dựng từ triều đại thứ 4 dành cho Pharaoh Sneferu trong khoảng thời gian từ năm 2640 đến 2620 trước công nguyên, tên gọi kim tự tháp theo màu những viên đá. Là kim tự tháp hoàn hảo đầu tiên và là lăng mộ của Pharaoh Sneferu, với chiều cao hiện tại 104m, đây là kim tự tháp cao thứ ba và lớn thứ ba (về thể tích) trong tất cả các kim tự tháp của Ai Cập cổ đại.
Đường dẫn xuống hầm mộ khá dốc và rất thấp, phải gập mình xuống gần sát đất mới có thể bò xuốhg được. Hai bên có tay vịn và đường dốc có những gờ bằng gỗ để khỏi bị trượt. Hết thang dốc là một phần hầm nhỏ với mái hình chữ V gần như dựng đứng, và tiếp tục leo một đoạn thang gỗ nữa.
+ Kim tự tháp gãy cũng ở Dashur và gần với Kim tự tháp đỏ. Đây là một cổng trình vĩ đại thứ hai của Pharaoh Sneferu, minh chứng cho thời kỳ đầu của các Kim tự tháp. Phần dưới cùng của Kim tự tháp này được xây dựng với độ nghiêng khoảng 58°, phần giữa nghiêng khoảng 54° nhưng phía ngọn lại chỉ còn 43°. Xây dựng trên nền đất sét mềm, không chịu nổi trọng lượng của hàng triệu viên đá khổng lồ nên các bức tường của kim tự tháp bị nứt là điều không tránh khỏi.
Trong giai đoạn xây dựng thứ ba, để cải thiện sự ổn định của kim tự tháp, độ nghiêng đã được giảm xuống còn 43°. Điều này tạo ra sự uốn cong độc đáo, không tìm thấy trong các kim tự tháp khác. Và độ cao giảm xuống còn 105m, tổng khôi lượng là 1.237.000m3. Bên trong lòng tháp có những hành lang được trám thạch cao để che các vết nứt và sau đó dựng các xà gỗ trong các căn phòng. Phía ngoài kim tự tháp gãy được phủ lớp đá vôi Tura.
+ Kim tự tháp bậc thang (Step-Pyramid) nằm tại Saqqara. Kim tự tháp này là lăng mộ của Pharaoh Dịoser và là kim tự tháp bậc thang đầu tiên ở Ai Cập, được xây dựng từ năm 2650 trước công nguyên. Mô hình xây dựng này là mastaba - một loại mộ trong các hình thức của một gò đất hình chữ nhật bằng phẳng và dốc nghiêng.
Công trình ban đầu được lên kế hoạch như là một mastaba vuông, nhưng đã được mở rộng thành kim tự tháp 4 bậc và cuối cùng hoàn thành một kim tự tháp nền chữ nhật với 6 bậc.
- Quần thể Kim tự tháp ở Abu Rawash, nằm cách khu Kim tự tháp Giza vài cây số về phía Bắc. Khu này hiện chỉ có Kim tự tháp Djedefre đáng chú ý, nhưng lại là phế tích. Còn Kim tự tháp Lepsius chỉ còn là gò xây bằng gạch bùn.
+ Kim tự tháp Djedefre, nguyên thủy cao 67m, tuy nhiên đã bị hư hại nhiều, hiện chỉ còn là một đông đá di chỉ. Pharaoh Djedefre là triều vua thứ 3 của triều đại thứ 4, con trai của Pharaoh Khufu.
Bên trong khuôn viên có miếu thờ ở phía Đông và Kim tự tháp vệ tinh ở phía Nam. Kế miếu thờ có hô" thuyền. Phần lõi được xây dựng bằng loại đá từ nơi khác chuyển đến, còn phần ngoài làm bằng đá địa phương.
Bên trong khuôn viên tường bao người ta tìm thấy các mảnh vỡ của khoảng 120 bức tượng, chủ yếu tạc hình Pharaoh Kjedefre ngồi trên ngai vàng.
- Quần thể Kim tự tháp ở Abusir, bao gồm những di tích rất có giá trị lịch sử vì niên đại cách chúng ta khá xa (một sô" cách nay khoảng 4.000 năm). Quần thể Kim tự tháp Abusir nằm bên tả ngạn sông Nile, giữa quần thể Giza và quần thể Saqqara. Nghĩa là đốỉ diện chéo với Thủ đô Cairo bên bờ bên kia sông Nile. Tại quần thể này được nghiên cứu nhiều nhất là các Kim tự tháp Sahure, Neíerirkare, Neferefre, Amenemhet I, và Khentkaues.
+ Kim tự tháp Sahure, cao 48 m, đáy vuông có cạnh 78,5m, có niên đại vào triều đại thứ 5 Ai Cập cổ đại và hiện được biết là Kim tự tháp có niên đại cổ nhất ở khu quần thể này. Kim tự tháp này được xây dựng trên một mặt nền có lót ít nhất hai lớp đá vôi trắng khai thác từ mỏ đá Maasara sân đó. Riêng phần lõi nằm trên 6 lđp đá vôi và đáng chú ý hơn nữa là kim tự tháp này không hoàn toàn có đáy vuông như những kim tự tháp khác và hành lang jẫn vào trong làm thành những bậc thang. Còn khoảng sân trước kim tự tháp có 16 cột đá nguyên khôi ganite đỏ có khắc vương hiệu Pharaoh Sahure.
+ Kim Tự Tháp Neíerirkare, cao 70m, cạnh đáy vuông 105m, xây vào triều đại thứ 5. Kim tự tháp Neíerirkare được đánh giá là kim tự tháp lớn nhất và được bảo tồn tốt nhất ở khu quần thể Abusir dù hình ảnh bên ngoài hoang tàn như một gò mối.
Đây là kim tự tháp an táng Pharaoh Kakai, Kalai là vương hiệu của Neferirkare. Dựa trên lý thuyết sự tràn rộng ra của phế tích, Lepsius cho rằng đây là kim tự tháp bậc thang với 6 tầng bậc. Kim tự tháp có một hành lang trổ ở mặt phía Bắc và dẫn thẳng vào phòng quàn xác ướp Pharaoh. Trước phòng này là một tiền sảnh thấp hơn mặt nền kim tự tháp khoảng vài mét.
Trong Kim tự tháp có hai phòng quàn xác ướp thiết kế theo trục Đông-Tây, phần lớn đã hư hại và nhiều khôi đá ở đây được lấy đi xây dựng công trình nơi khác. Khai quật khu ngoài Kim tự tháp cho thấy có nhiều chiếc thuyền bằng gỗ được chôn phía Bắc và phía Nam.
+ Kim tự tháp Neferefre, cao 65 m, niên đại vào triều đại thứ 5. Kim tự tháp này có lẽ cũng là Kim tự tháp bậc thang. Lối vào bằng đá granit hồng nằm ngay giữa mặt Bắc Kim tự tháp, hơi uốn cong theo hướng Đông-Nam trước khi đến tiền phòng của nơi quàn xác ướp. Bên ngoài phức hợp này có tường bao bằng gạch bùn. Phía Đông có một sân, chếch về phía Bắc có khu để đồ thờ và bên hông có miếu đường.
+ Kim tự tháp Amenemhet I: Pharaoh Amenemhet I là người khai sáng triều đại thứ 12 và trị vì khoảng 30 năm, thuộc thời vương quốc thứ hai (năm 1975-1640 trước công nguyên). Triều đại này Ai Cập cổ đại rất hùng cường, bao gồm cả vùng Hạ Nubia.
Vào trong kim tự tháp cũng bắt đầu từ mặt phía Bắc, theo con đường dẫn xuống sâu dưới mặt đất. Con đường này lát gạch granit hồng, cũng tận cùng ở phòng quàn xác ướp Pharaoh. Những khối đá này có dấu vết cho thấy sử dụng lại vật liệu thu hồi từ các kim tự tháp khác như Kim tự tháp Khufu, Khaíre, Unas,...
Những hành lang có nhiều hình ảnh chạm khắc liên quan đến Pharaoh Amenemhet I. Lõi làm bằng khối đá vôi nhỏ lấy tại địa phương; có độn thêm cát, đá vụn và gạch bùn để lấp các khe hở. Phần xây bên trên làm bằng gạch bùn nên theo thời gian hư hại rất nhiều, hiện nay chỉ còn cao 20m.
+ Kim tự tháp Khentkaues, nằm phía Nam Kim tự tháp Neíerirkare. Những hình ảnh và ký tự khắc trong Kim tự tháp này cho biết nó được xây làm hai thời kỳ. Giai đoạn đầu khởi công trong thời gian Khentkaues đang trị vì (khoảng 10 năm) và tạm ngưng khi vua băng hà. Một thời gian sau mới được vị Pharaoh mới, là người con trai Niuserre của ông, tiếp nốì công trình.
Cũng như nhiều Kim tự tháp khác ở Abusir, Kim tự tháp này cũng bị hư hại nặng, chỉ còn cao 4m. Hành lang dẫn vào bên trong cũng bắt đầu ở vách phía Bắc bằng đá vôi trắng, và cũng dẫn đến phòng quàn Pharaoh. Phòng quàn cũng bằng đá vôi trắng và trên trần là một khối lớn phẳng. Trong Kim tự tháp cũng có một phòng quàn nhỏ dành cho hoàng hậu.