Đảo Tuần Châu là đảo đất duy nhất nằm lẫn trong rừng đảo đá trùng điệp ở phía Tây và Tây Nam vịnh Hạ Long. Đảo này vốn nằm giữa biển, cách Cái Dăm 2km về phía Nam, cách đảo Đầu Gỗ 3km về phía Tây. Dưới các triều đại phong kiến, ở Tuần Châu thường xuyên có một đội lính tuần do một tri châu điều khiển, kiểm soát đường biển từ Móng Cái vào. Đảo có tên Tuần Châu là do ghép hai chữ tuần (lính tuần) và châu (tri châu) lại mà thành.

Từ năm 2002, một con đường hiện đại từ đất liền ra đảo đã được xây dựng. Ban đêm hai bên rực sáng ánh đèn chiếu xuống mặt vịnh. Đảo Tuần Châu nay trở thành khu du lịch nổi tiếng, có diện tích rộng khoảng 400ha. Khu du lịch tổng hợp mới được xây dựng đã biến Tuần Châu thành bán đảo du lịch nghỉ dưỡng, tắm biển, vui chơi giải trí đứng hàng đầu Đông Nam Á. Trên đảo có nhà hát mái vòm 2.500 chỗ ngồi, mang hình dáng cánh chim hải âu khổng lồ đang tung cánh, dùng để biểu diễn nghệ thuật, ca nhạc và thường xuyên biểu diễn cá heo, sư tử biển. Ngoài ra có khu ẩm thực với hàng chục toà nhà theo kiểu cung đình sang trọng ẩn mình dưới những rặng thông già xanh mát, cụm nhà nghỉ Bungalow, các dịch vụ vui chơi ngoài trời: tắm biển, trượt thác nhân tạo, suối Thiên Thai, leo núi... Trong tương lai không xa sẽ có đường thủy cung xuống động Thiên Cung, cáp treo đến đảo Cát Bà, sân golf, sân bay trực thăng, nhà hàng nổi, casino, làng du lịch sinh thái...