Hà Nam nằm về phía Nam châu thổ sông Hồng, cửa ngõ phía Nam của Thủ đô Hà Nội, diện tích tự nhiên 826,66km2, dân số khoảng 825.000 người, gồm các dân tộc Kinh, Tày, Hoa... Tỉnh lỵ Hà Nam là thị xã Phủ Lý. Hà Nam có 5 huyện: Duy Tiên, Kim Bảng, Lý Nhân, Thanh Liêm và Bình Lục.

Phía Bắc của tỉnh Hà Nam giáp Hưng Yên, Hà Tây, Đông giáp Thái Bình, Tây giáp Hoà Bình, Đông Nam và Nam giáp Nam Định và Ninh Bình. Địa hình Hà Nam khá đa dạng, nhưng chủ yếu là vùng chiêm trũng, có một phần đồi núi và nửa đồi núi. Tuy là tỉnh đồng bằng nhưng lại có nhiều dãy núi đá vôi. Có hai con sông lớn chảy qua là sông Đáy và sông Châu Giang. Đất đai phần lớn do phù sa bồi đắp, ruộng đất rất phì nhiêu, là một tỉnh thuần nông, có năng suất cao.

Khí hậu nhiệt đới gió mùa, có hai mùa rõ rệt: mùa mưa từ tháng 5 đến tháng 10, mùa khô từ 11 đến tháng 4 năm sau. Nhiệt độ trung bình cả năm là 230C. Hà Nam có hệ thống giao thông thuận lợi, có đường bộ, đường sắt và đường thủy, năng lực vận tải khá lớn, lại cách Thủ đô Hà Nội không đầy 60km.
Hà Nam là một trong những địa phương có nền văn hiến lâu đời, có nhiều di tích lịch sử và thắng cảnh thiên nhiên đẹp. Trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, thị xã Phủ Lý bị san bằng bởi bom đạn.

Ngày nay, Phủ Lý là trung tâm kinh tế, chính trị, văn hóa của tỉnh, đang ngày càng được xây dựng và mở rộng.