Ngày 26-4-2004, tại kỳ họp thứ 4, Quốc hội nước Cộng hoà Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam khóa XI đã thông qua Nghị quyết về việc chia tách tỉnh Cần Thơ thành tỉnh Hậu Giang và thành phố Cần Thơ. Tỉnh Hậu Giang có diện tích tự nhiên là 160.773,49 ha với dân số hiện tại là 766.105 người. Các đơn vị hành chính gồm: thị xã Vị Thanh, huyện Phụng Hiệp, huyện Long Mỹ, huyện Vị Thủy, huyện Châu Thành và Châu Thành A. Tỉnh lỵ đặt tại thị xã Vị Thanh. Hậu Giang là vùng đất sông nước tươi đẹp, nơi sinh sống của nhiều dân tộc anh em Kinh, Khơme, Hoa...

Hậu Giang khí hậu điều hoà, ít gió bão, quanh năm nóng ẩm, không có mùa lạnh. Mỗi năm có hai mùa rõ rệt. Mùa mưa từ tháng 5 đến tháng 11, mùa khô từ tháng 12 đến tháng 4 năm sau. Về địa giới hành chính, tỉnh Hậu Giang Đông giáp tỉnh Vĩnh Long, tỉnh Sóc Trăng, Tây giáp tỉnh Kiên Giang, Nam giáp tỉnh Bạc Liêu và tỉnh Sóc Trăng, Tây giáp thành phố Cần Thơ.

Tỉnh Hậu Giang tiếp tục phát triển nhờ những thế mạnh sẵn có của mình. Tuy là một tỉnh mới chia tách, nhưng so với 13 tỉnh thành của vùng đồng bằng sông Cửu Long, tỉnh Hậu Giang có tốc độ tăng trưởng đứng thứ 6, giá trị sản xuất nông nghiệp đứng thứ 8, đặc biệt có thế mạnh về công nghiệp chế biến, cơ cấu kinh tế có bước chuyển dịch khá. Hậu Giang có những nhà máy chế biến thủy sản có thể xuất khẩu 200 triệu USD hải sản mỗi năm. Hậu Giang có tiềm năng phát triển mạnh du lịch như khu bảo tồn Lung Ngọc Hoàng, chợ nổi Phụng Hiệp. Vị Thanh, tỉnh lỵ của Hậu Giang có cơ sở hạ tầng khá vì trước ngày giải phóng Vị Thanh đã từng là thủ phủ của tỉnh Chương Thiện.

Tỉnh Hậu Giang có vị trí quan trọng, là điểm gắn kết giữa Tây sông Hậu và bán đảo Cà Mau, là cầu nối giữa thành phố Cần Thơ với tỉnh Kiên Giang, Bạc Liêu... tạo nên trục phát triển kinh tế xã hội mới cho vùng sâu, vùng xa, vùng căn cứ cách mạng. Hậu Giang có hệ thống giao thông với các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long, nên có khả năng giao lưu và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội các tỉnh Nam sông Hậu và vùng đồng bằng sông Cửu Long.