Từ khi được thành lập tháng 7-1907, gần 100 năm thì ít nhất Lào Cai đã có một lần nhập với Yên Bái để thành tỉnh Hoàng Liên Sơn. Năm 1991, Lào Cai được tách ra khỏi Hoàng Liên Sơn thành một tỉnh riêng.

Lào Cai là tỉnh vùng núi cao biên giới có diện tích tự nhiên trên 8.000km2, dân số gần 600.000 người, nơi sinh sống của nhiều dân tộc: Kinh, H’mông, Tày, Dao, Thái, Giáy, Nùng, Lự, Bố Y, Kháng, La Chí, Phù Lá (Xá Phó), Hà Nhì, Mường, La Ha.

Lào Cai có Thành phố Lào Cai là tỉnh lỵ và thị xã Cam Đường cùng với các huyện Mường Khương, Bát Xát, Bắc Hà, Bảo Thắng, Sa Pa, Bảo Yên, Văn Bàn.
Lào Cai phía Bắc giáp tỉnh Vân Nam, Trung Quốc với 203km đường biên giới, phía Tây giáp Lai Châu, phía Đông giáp Hà Giang, phía Nam giáp Yên Bái và Sơn La.

Địa hình Lào Cai chủ yếu là đồi núi và thung lũng, với đỉnh Phanxipang cao chất ngất. Hệ sông ngòi chằng chịt, lắm thác nhiều ghềnh. Lào Cai có đường sắt nối Côn Minh (Trung Quốc) và Hà Nội, Hải Phòng, có đường bộ nối liền với Vân Nam, Trung Quốc. Cửa khẩu quốc tế Lào Cai đóng vai trò khá quan trọng cả về kinh tế, chính trị và văn hóa...

Khí hậu Lào Cai có thể phân thành nhiều vùng: Ở vùng thấp mang tính chất khí hậu nhiệt đới. Nhiệt độ trung bình ở những vùng này từ 20-220C. Ở các vùng cao 700m trở lên, khí hậu mang tính chất á nhiệt đới pha chút ít ôn đới. Nhiệt độ trung bình cả năm là ở những vùng này 18-200C. Riêng Sapa có năm nhiệt độ xuống 00C và có tuyết rơi.

Lào Cai có cảnh quan thiên nhiên kỳ thú như thác Bạc, cầu Mây, núi Hàm Rồng, làng thổ cẩm Tả Phìn... (Sapa), lại có nhiều di tích văn hóa lịch sử như quần thể hang động Mường Vi, đền Thượng, đền Bảo Hà, khu bãi đá cổ...

Lào Cai với những dải rừng lớn có nhiều gỗ quý như pơmu, lát hoa, chò chỉ..., đặc biệt cây dược liệu rất phong phú. Động vật có nhiều loại quý hiếm như hổ, báo, lợn rừng...
Lào Cai không chỉ đẹp về thiên nhiên, giàu về tài nguyên, phong phú về di tích văn hóa, Lào Cai với Sapa còn là nơi nghỉ dưỡng tuyệt vời.