Từ Hà Nội lên Điện Biên, nếu đi đường bộ, du khách sẽ theo đường số 6 qua đèo Pha Đin lịch sử. Theo tiếng địa phương, Pha Đin có nghĩa là trời đất. Theo truyền thuyết, núi non ở đây rất cao, nơi tiếp giáp giữa đất và trời.

Chuyện kể rằng, xưa kia có sự tranh chấp ranh giới giữa hai tỉnh Sơn La và Lai Châu (cũ), người ta đã giải quyết bằng một cuộc đua ngựa. Nơi hai đầu ngựa gặp nhau sẽ là biên giới của hai tỉnh. Ngựa Lai Châu phi nhanh hơn, vì phần lớn là xuống dốc, nên phần đèo thuộc về Lai Châu (nay là Điện Biên) nhiều hơn phần đèo của Sơn La. Đèo Pha Đin rất hiểm trở, ở độ cao trên 1.000m, khi lên dốc, lúc xuống dốc, đường đi ngoằn ngoèo, chênh vênh, một bên là vực sâu thăm thẳm, một bên là núi cao dựng đứng, lại có nhiều đoạn cong hiểm trở. Trong Chiến dịch Điện Biên Phủ, hàng vạn dân công, bộ đội, xe, pháo, xe thồ lương thực súng đạn đã vượt đèo vào chiến trường Điện Biên. Đèo Pha Đin dài hàng chục kilômét.